Kennisdeling
Conclusie
Onderzoeksvraag: ‘Hoe kunnen de leerkrachten van groep 7/8 van Kindcentrum De Stappen geactiveerd worden om verantwoord stelonderwijs te geven?’.
Vanaf het moment dat de leerkrachten kennismaakten met het ontwerp waren ze gemotiveerd om ermee aan de slag te gaan. Ze omarmden het idee van een ondersteunende website waarop ze informatie konden vinden over stelonderwijs. Het ontwerp heeft ze dus al vanaf het begin aan het denken gezet. Tijdens het toepassen van de didactiek kwamen de leerkrachten met positieve geluiden naar elkaar. Ook werd de suggestie gedaan om stellen van het rapport te halen, maar de participerende leerkrachten waren het hier stevig mee oneens. Zij gaven aan dat ze het van belang vinden om ook richting ouders duidelijk te maken dat de schrijfvaardigheid van een leerling essentieel is in zijn ontwikkeling. De resultaten van het onderzoek zijn opvallend, omdat er tussen de betrokkenen grote verschillen zitten; dit terwijl ze allemaal in dezelfde periode met hetzelfde ontwerp hebben gewerkt.
Op basis van de interviews mag ik de conclusie trekken dat het stelonderwijs op Kindcentrum De Stappen verbeterd is. Uit de interviews blijkt namelijk dat de leerkrachten de didactiek in hebben gezet als onderbouwing van hun les. Nog niet ieder aspect van een goede schrijfinstructie komt terug in de instructies van de leerkrachten, maar een aantal belangrijke vuistregels worden nu wel gehanteerd en eerst niet. Niet bij iedere leerkracht zie je hetzelfde resultaat. Twee leerkrachten hebben zich gefocust op het verbeteren van hun didactisch handelen, terwijl ze een minimale ontwikkeling hebben doorgemaakt op het inzien van het belang van stellen. De andere leerkracht is het belang van stelonderwijs zeer duidelijk in gaan zien, maar mist nog een aantal belangrijke aspecten om een goede schrijfinstructie te kunnen geven die de anderen al wel hanteren. Het didactisch handelen van deze leerkracht is zeer zeker verbeterd, maar niet net als bij de andere leerkrachten.
Uit de kwaliteitsscan blijkt dat het stelonderwijs verbeterd is op een aantal punten, maar het voldoet nog niet aan alle punten waaraan het hoort te voldoen. Dit is opvallend aangezien alle eisen (naast de kwaliteitszorg en leerstof en doorgaande leerlijn) verwerkt zijn in het ontwerp. In het ontwerp is er rekening gehouden met de eisen waaraan een schrijfinstructie moet voldoen, maar nog niet al deze punten zijn opgepakt door de leerkrachten. Dit kan zijn doordat de leerkrachten nog niet lang werken met de didactiek en meer tijd nodig hebben om alle aspecten consequent te verwerken in hun lessen. Verder blijkt dat de leerkrachten wel geactiveerd zijn om meer schrijfinstructies te geven. Ze geven nu namelijk minimaal twee keer per maand een schrijfinstructie, terwijl dit voorheen niet was.
Wat invloed heeft op het resultaat zijn de omstandigheden op De Stappen. Kindcentrum De Stappen is namelijk onlangs verhuisd, hierdoor zijn er meer studiedagen gekomen op de dagen waar schrijfinstructies ingeroosterd stonden. Verder heeft dit de werkdruk voor de leerkracht verhoogd en hebben ze minder tijd gehad voor de voorbereiding. De leerkrachten hebben nu drie instructies gegeven aan de hand van de didactiek, maar dit hadden er meer moeten zijn. De leerkrachten hebben nog te weinig gewerkt met de didactiek. Er zit ook een verschil in intensiteit van het gebruik. Leerkracht A heeft intensiever gewerkt met het ontwerp dan de andere leerkrachten; dit kan ook invloed hebben op het resultaat.
Het antwoord op de onderzoeksvraag:
Het inzetten van een website, met daarop een didactiek en het belang van stelonderwijs, leidt bij sommige leerkrachten tot het inzien van het belang van stellen, waardoor ze geactiveerd raken. Dit is helaas niet bij alle leerkrachten het geval. Wel geeft iedere leerkracht nu twee schrijfinstructies per maand. Het ontwerp leidt verder tot het geven van verantwoorder stelonderwijs, maar niet tot stelonderwijs waarin aan alle eisen (opgesteld door Inspectie van het Onderwijs) wordt voldaan. Verder worden niet alle vuistregels van een goede schrijfinstructie verwerkt in de lessen, maar wel meer regels dan voor het onderzoek (Paus, 2018).
Bijdrage aan de oplossing van het probleem
Het ontwerp heeft zeker bijgedragen aan het oplossen van het probleem waar Kindcentrum De Stappen mee kampt. De leerkrachten zijn namelijk verantwoorder les gaan geven en sommigen zijn het belang in gaan zien van stelonderwijs op de basisschool. De groepen 7/8 kunnen dit ontwerp nu in blijven zetten als onderbouwing van hun lessen. Hierdoor blijft de kwaliteit van het stelonderwijs stijgen, omdat de leerkrachten nog niet alles van het ontwerp in hebben gezet. En verder werkt de school aan de kerndoelen gekoppeld aan stelonderwijs. Voor sommige leerkrachten zal het inzetten van het ontwerp leiden tot het inzien van het belang van stellen. Dit is helaas niet voor iedere leerkracht het geval. De leerkrachten van groep 4, 5 en 6 kunnen het ontwerp ook gebruiken om achter het belang van stellen te komen. Hiernaast kunnen ze het gebruiken als bron van inspiratie om zichzelf te verdiepen in de verschillende didactieken die er bestaan over stellen. Zo draagt het ook bij aan het oplossen van het probleem bij de middenbouw.
Suggesties bij implementatie van het ontwerp
Bij de implementatie van dit ontwerp zijn er een aantal punten die belangrijk zijn. Zo is het van belang om de tijd te nemen voor het verdiepen in de website, zodat je het belang van stelonderwijs in gaat zien en weet wat van belang is bij een schrijfinstructie. Verder moet er naast de schrijfinstructie ruimte zijn voor voldoende verwerkingstijd voor de leerlingen. Er moet dus zowel verwerkingstijd als instructietijd ingepland worden in het rooster. Als laatste moeten de voorwaarden bekeken en toegepast worden, zodat het schrijfonderwijs meer vorm krijgt.
Bronnenlijst:
Carstens, N. (2017). Waarom standaard lesmethodes? Geraadpleegd op 8 januari, van
https://operation.education/onderwijsvraag-18-waarom-standaard-lesmethodes/#:~:text=Het%20scheelt%20veel%20zorgen%20en,aan%20zowel%20docent%20als%20leerling.&text=Ook%20houdt%20de%20uitgeverij%20bijvoorbeeld%20rondetafelgesprekken%20waar%20docenten%20feedback%20kunnen%20geven.
Inspectie van het Onderwijs. (2012). Focus op schrijven; Het onderwijs in het schrijven van teksten (stellen). Geraadpleegd op 6 januari, van
https://www.onderwijsinspectie.nl/binaries/onderwijsinspectie/documenten/brochures/2012/07/07/focus-op-schrijven-het-onderwijs-in-het-schrijven-van-teksten-printversie/focus-op-schrijven-printversie.pdf
Karels, M. (2020, januari). Van methodeslaaf naar didactisch expert. Geraadpleegd op 7 januari, van
https://wij-leren.nl/van-methodeslaaf-naar-didactisch-expert.php
Paus, H., Van Den Brand, A., Bacchini, S., Dekkers, R., Hofstde, D., Markesteijn, C., Meijer, H. & Pullens, T. (2018). Portaal; Praktische taaldidactiek voor het basisonderwijs (5e druk). Bussum, Nederland: Uitgeverij Coutinho.
Maak jouw eigen website met JouwWeb